Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem
Wersja skrócona
Bodzanów, 2024 r.
Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem obowiązujące
w Publicznej Szkole Podstawowej
im. Tadeusza Kościuszki w Bodzanowie
Podstawy prawne Standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem
Poniższy dokument został stworzony w oparciu o:
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedur „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870)
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 1606) - Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984
ze zm.) - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900)
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (tj. Dz.U. z 2019 r. poz.1781)
- Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 r. nr 120 poz. 526)
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2012 poz. 1169)
- Ustawa z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością
na tle seksualnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.) – art. 22b, art. 22c. - Ustawa z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606) – art. 7 pkt 6.
Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem jest dokumentem porządkującym procedury ochrony dzieci oraz przedstawia, w jaki sposób instytucja szkoły będzie
je wdrażać, realizować, monitorować i ewaluować.Rozdział I
Terminologia używana w dokumencie
Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem
§ 1
- Pracownik/ personel Publicznej Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki
w Bodzanowie, to osoba bez względu na formę zatrudnienia, w tym: praktykanci odbywający praktyki studenckie lub inne osoby, które z racji pełnionej funkcji lub zadań mają (nawet potencjalny) kontakt
z małoletnimi. - Dyrektorem jest Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki
w Bodzanowie. - Małoletnim jest każdy, kto nie ukończył 18 roku życia.
- Opiekunem małoletniego jest osoba uprawniona do jego reprezentacji. W szczególności jest to: rodzic
lub opiekun prawny, w myśl niniejszego dokumentu opiekunem
jest również rodzic zastępczy. - Zgoda rodzica małoletniego oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców. Jednak
w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka, należy poinformować
ich o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinno‑opiekuńczy. - Przez krzywdzenie małoletniego należy rozumieć: popełnienie czynu zabronionego
lub czynu karalnego na szkodę dziecka, przez jakąkolwiek osobę, (w tym pracownika szkoły, ale i jego opiekunów oraz rówieśników) lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie. - Osoba odpowiedzialna za Internet to wyznaczony przez dyrektora szkoły pracownik, sprawujący nadzór nad korzystaniem z Internetu przez uczniów na terenie szkoły
oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie. - Koordynator (osoba odpowiedzialna za przestrzeganie Standardów ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem) to wyznaczony przez dyrektora szkoły pracownik sprawujący nadzór nad realizacją Standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem
w szkole. - Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
- Zespół interwencyjny to powołany przez dyrektora szkoły zespół działający
w przypadku podejrzenia stosowania przemocy nad małoletnim lub w jego rodzinie.
W skład zespołu mogą wejść: dyrektor, koordynator, wychowawca, pedagog, psycholog, personel medyczny, inne osoby mające wiedzę na temat krzywdzenia dziecka. - Przemoc fizyczna to każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu przekroczenie granicy ciała małoletniego, np. bicie, popychanie, szarpanie, itp.
- Przemoc seksualna to zaangażowanie małoletniego aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszającą prawo i obyczaje danego społeczeństwa.
- Przemoc psychiczna to powtarzający się wzorzec zachowania opiekuna lub skrajnie drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic niewarte, złe, niekochane, niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja potrzeby innych.
- Zaniechanie to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych przez osoby zobowiązane do opieki, troski i ochrony zdrowia i/lub nierespektowanie podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia
i/lub trudności w rozwoju. - Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie
lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające
te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. - Osoba stosująca przemoc domową to pełnoletni który dopuszcza się przemocy domowej.
- Świadek przemocy domowej to osoba, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej
Rozdział II
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletnich
§ 1
- Pracownicy posiadają odpowiednią wiedzę, a w ramach wykonywanych obowiązków są uwrażliwieni na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka, pracownicy szkoły podejmują rozmowę z opiekunami ucznia, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania pomocy.
- Pracownicy monitorują sytuację małoletniego, w tym jego dobrostan psychiczny.
Rozdział III
Zasady ochrony danych osobowych małoletniego
§ 1
- Dane osobowe ucznia podlegają ochronie na zasadach określonych w Ustawie
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. - Pracownik ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych,
które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych, przed nieuprawnionym dostępem. - Dane osobowe uczniów są wykorzystywane wyłącznie z przeznaczeniem, do którego zostały udostępnione.
- Dane osobowe małoletniego, są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.
- Pracownik jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych małoletniego
i udostępniania tych danych w ramach zespołu interdyscyplinarnego, powołanego
w trybie Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
§ 2
- Pracownik może wykorzystać informacje o małoletnim w celach szkoleniowych
lub edukacyjnych, wyłącznie z zachowaniem anonimowości ucznia oraz w sposób uniemożliwiający jego identyfikację.
§3
- Pracownik nie udostępnia przedstawicielom mediów informacji o małoletnim
ani o jego opiekunach. - Osobą uprawnioną do kontaktów z mediami w sprawach dotyczących szkoły
i uczniów jest Dyrektor lub osoba przez niego wskazana. - Dyrektor w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, może skontaktować się
z opiekunem ucznia i zapytać go o zgodę na podanie jego danych kontaktowych przedstawicielom mediów. W przypadku wyrażenia zgody, dyrektor szkoły podaje przedstawicielowi mediów dane kontaktowe do opiekuna dziecka. - Dyrektor nie kontaktuje przedstawicieli mediów z uczniami.
§4
- Za początku każdego roku szkolnego, nie później niż do końca miesiąca września, wychowawcy klas odbierają od rodziców pisemne zgody na przetwarzanie danych osobowych dziecka.
Rozdział IV
Zasady ochrony wizerunku małoletniego
§1
- Pracownicy, uznając prawo małoletniego do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewniają ochronę jego wizerunku.
- Zabronione jest utrwalanie wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) na potrzeby prywatne. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci, jeśli dyrekcja nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów prawnych oraz samych dzieci.
§2
- Pracownikowi nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie instytucji bez pisemnej zgody opiekuna dziecka.
- W celu uzyskania zgody opiekuna ucznia na utrwalanie jego wizerunku, dyrektor szkoły może skontaktować się z jego opiekunem i ustalić procedurę uzyskania zgody.
- Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekunów na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.
§3
- Upublicznienie przez pracownika wizerunku małoletniego utrwalonego
w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka. - Pisemna zgoda, o której mowa w ust. 1 powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. umieszczenie wizerunku na stronie www.youtube.pl/ na stronie internetowej szkoły, w celach promocyjnych/ informacyjnych etc.) chyba, że rodzic podpisał ogólną zgodę na przetwarzanie wizerunku.
§4
- W celu realizacji materiału medialnego można udostępnić mediom wybrane pomieszczenia szkoły. Decyzję w sprawie udostępnienia pomieszczenia podejmuje Dyrektor.
- Dyrektor, wyznacza pomieszczenie szkoły w celu realizacji materiału medialnego
w taki sposób, by uniemożliwić filmowanie przebywających na terenie szkoły dzieci.
§5
- Wytyczne dotyczące utrwalania wizerunku małoletniego (zdjęcia, filmy):
- uczniowie muszą być ubrani.
- zarejestrowane obrazy powinny się koncentrować na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiać grupy dzieci, a nie pojedyncze osoby.
- wszelkie podejrzenia i problemy dotyczące nieodpowiednich wizerunków małoletnich należy zgłaszać i rejestrować, podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa uczniów.
- Wytyczne dotyczące publikowania wizerunków małoletnich:
- używanie tylko imion dzieci, nie ujawnianie szczegółów dotyczących
ich miejsca zamieszkania czy zainteresowań. - jeśli to możliwe, zaleca się zapytać ucznia o zgodę na wykorzystanie jego wizerunku.
§6
- W celu zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim uczniom wprowadzone zostają procedury wejść osób obcych w tym rodziców dzieci na teren szkoły. Podczas lekcji szkoła i oddział przedszkolny pozostają zamknięte.
- Osoby inne na teren szkoły mogą wejść bezpośrednio do sekretariatu, Dyrektora szkoły, pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa w godzinach ich pracy.
- Spotkania rodziców z wychowawcami i nauczycielami odbywać się mogą po uprzednim umówieniu się, w czasie, gdy nauczyciel nie prowadzi lekcji i nie sprawuje dyżuru.
Rozdział V
Zasady dostępu małoletnich do Internetu oraz ochrony przed szkodliwymi treściami
§1
- Szkoła, zapewniając uczniom dostęp do Internetu, jest zobowiązana podejmować działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju.
- Na terenie szkoły dostęp małoletniego do Internetu możliwy jest pod nadzorem pracownika szkoły na zajęciach komputerowych w pracowni internetowej.
- O bezpieczeństwie korzystania z Internetu w pracowni komputerowej mówi stosowny regulamin znajdujący się w pracowni.
- Nauczyciel informuje małoletnich o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu.
- Nauczyciel czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez uczniów podczas lekcji.
- Szkoła zapewnia dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu i prowadzi coroczne akcje związane z bezpiecznym korzystaniem z Internetu.
§2
- Infrastruktura sieciowa szkoły umożliwia publiczny dostęp do Internetu, całemu personelowi szkoły.
- Uczniowie nie mogą korzystać z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu, podczas zajęć edukacyjnych, opiekuńczych jak i przerw lekcyjnych.
§3
- Szkoła zapewnia bezpieczeństwo uczniom korzystającym w szkole z Internetu.
- blokuje dostęp do stron z przemocą, pornografią, satanizmem, neonazistowskimi hasłami, stron zachęcających do brania narkotyków, sekt czy też z czatami internetowymi. Nauczyciel opiekun pracowni komputerowej ma możliwość dodawania kolejnych stron do tej bazy, jak również odblokowywania wybranych stron już w niej figurujących,
- może zablokować możliwość korzystania z różnych komunikatorów internetowych,
- blokuje możliwość pobierania z Internetu wybranych rodzajów dokumentów oraz programów w celu uniknięcia potencjalnych zagrożeń.
- Opiekun sali informatycznej odpowiada za zainstalowanie i aktualizowanie komputerach z dostępem do Internetu na terenie szkoły oprogramowania antywirusowego.
- Opiekun Sali internetowej przynajmniej raz w miesiącu sprawdza, czy
na komputerach z dostępem do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści,
a w przypadku znalezienia tego rodzaju treści, ustala, kto korzystał z komputera
w czasie ich wprowadzenia. - Informację o uczniu, które korzystało z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści, wyznaczony pracownik instytucji przekazuje pedagogowi/ psychologowi.
- Pedagog/psycholog przeprowadza z dzieckiem, o którym mowa w punktach poprzedzających, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie.
- Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy psycholog/pedagog uzyska informacje,
że dziecko jest krzywdzone, podejmuje odpowiednie działania.
Rozdział VI
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi
§ 1
Zasady ogólne
- Małoletni traktują się nawzajem z szacunkiem oraz uwzględniają we wzajemnych kontaktach swoją godność i potrzeby.
- Kontaktując się z drugą osobą należy pamiętać, aby:
- Udzielać odpowiedzi adekwatnych do wieku i sytuacji.
- Nie zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać drugiej osoby.
- Nie podnosić głosu bez potrzeby.
§ 2
Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi
- Uczniowie mają prawo do przebywania w bezpiecznym środowisku szkolnym. Nauczyciele i personel szkolny chronią uczniów i zapewniają im bezpieczeństwo.
- Uczniowie mają obowiązek przestrzegania zasad i norm zachowania określonych
w statucie szkoły. - Uczniowie uznają prawo innych uczniów do odmienności i zachowania tożsamości
ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne, niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych uczniów – nikogo nie dyskryminują
ze względu na jakąkolwiek jego odmienność. - Zachowanie i postępowanie uczniów wobec kolegów/ innych osób nie narusza
ich poczucia godności/ wartości osobistej. Uczniowie są zobowiązani
do respektowania praw i wolności osobistych swoich kolegów i koleżanek, ich prawa do własnego zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania – w ramach społecznie przyjętych norm i wartości. - Kontakty między uczniami cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej, np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość; życzliwość; poprawny, wolny od wulgaryzmów język; kontrola swojego zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób, który nikogo
nie obraża i nie krzywdzi. - Uczniowie budują wzajemne relacje poprzez niwelowanie konkurencyjności między sobą w różnych obszarach życia, wzajemne zrozumienie oraz konstruktywne,
bez użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między sobą. Akceptują
i szanują siebie nawzajem. - Uczniowie okazują zrozumienie dla trudności i problemów kolegów/koleżanek
i oferują im pomoc. Nie kpią, nie szydzą z ich słabości, nie wyśmiewają ich,
nie krytykują. - W kontaktach między sobą uczniowie nie zachowują się prowokacyjnie
i konkurencyjnie. Nie powinni również mieć poczucia zagrożenia czy odczuwać wrogości ze strony kolegów. - Uczniowie mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat
oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji
i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy. - Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród uczniów nigdy nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona. Uczniowie nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodu. słownej, fizycznej
i psychicznej agresji przemocy wobec innych uczniów. - Uczniowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności
i wulgarności oraz informowania pracowników szkoły o zaistniałych zagrożeniach. - Jeśli uczeń jest świadkiem stosowania przez innego ucznia/uczniów jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np: pomaga ofierze, chroni ją, szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej (zgodnie z obowiązującymi
w szkole procedurami). - Wszyscy uczniowie znają obowiązujące w szkole procedury bezpieczeństwa – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu
lub bezpieczeństwa innych uczniów, gdzie i do kogo dorosłego mogą się w szkole zwrócić o pomoc. - Jeśli uczeń stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w szkole pomoc, zgodnie z obowiązującymi w niej procedurami.
§ 3
Niedozwolone zachowania małoletnich w szkole.
- agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.:
- bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie;
- wymuszenia;
- napastowanie seksualne;
- nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;
- fizyczne zaczepki;
- zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;
- rzucanie w kogoś przedmiotami.
- agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.:
- obelgi, wyzwiska
- wyśmiewanie, drwienie, szydzenie z ofiary;
- bezpośrednie obrażanie ofiary;
- plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie ofiary
- groźby.
- agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.:
- poniżanie;
- wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;
- pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu);
- wulgarne gesty;
- śledzenie/szpiegowanie;
- obraźliwe SMSy i MMSy;
- wiadomości na forach internetowych lub tzw. pokojach do czatowania;
- telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające);
- niszczenie/zabieranie rzeczy należących do ofiary;
- straszenie;
- gapienie się;
- szantażowanie.
- Stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w szkole lub klasie, np. rzucanie kamieniami, przynoszenie do szkoły ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów
i substancji (środków pirotechnicznych, łańcuchów, noży, zapalniczek), używanie ognia na terenie szkoły.
- Nieuzasadnione, bez zgody nauczyciela opuszczanie sali lekcyjnej; wagarowanie, wyjście bez zezwolenia poza teren szkoły w trakcie przerwy lub lekcji.
- Celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zabaw organizowanych w szkole. Celowe zachowania zagrażające zdrowiu bądź życiu.
- Niewłaściwe zachowanie podczas wycieczek szkolnych i przerw międzylekcyjnych,
np. przebywanie w miejscach niedozwolonych, itp.
- Uleganie nałogom, np. palenie papierosów, napojów energetyzujących, e-papierosów, picie alkoholu.
- Rozprowadzanie i stosowanie narkotyków/ środków odurzających.
- Niestosowne odzywanie się do kolegów lub innych osób w szkole lub poza nią.
- Używanie wulgaryzmów w szkole i poza nią.
- Celowe niszczenie lub nieszanowanie własności innych osób oraz własności szkolnej.
- Kradzież/przywłaszczenie własności kolegów lub innych osób oraz własności szkolnej.
- Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy od uczniów.
- Wysługiwanie się innymi uczniami w zamian za korzyści materialne.
- Rozwiązywanie w sposób siłowy konfliktów z kolegami. Udział w bójce.
- Szykanowanie uczniów lub innych osób w szkole z powodu odmienności przekonań, religii, światopoglądu, płci, poczucia tożsamości, pochodzenia, statusu ekonomicznego i społecznego, niepełnosprawności, wyglądu.
- Niereagowanie na niewłaściwe zachowania kolegów (bicie, wyzywanie, dokuczanie).
- Znęcanie się (współudział w znęcaniu się nad kolegami, zorganizowana przemoc, zastraszanie).
- Aroganckie/niegrzeczne zachowanie wobec kolegów, wulgaryzmy. Kłamanie, oszukiwanie kolegów/ innych osób w szkole.
- Fotografowanie lub filmowanie zdarzeń z udziałem innych uczniów/ osób bez
ich zgody.
- Upublicznianie materiałów i fotografii bez zgody obecnych na nich osób.
- Stosowanie wobec innych uczniów/innych osób różnych form cyberprzemocy.
Rozdział VI
Zasady zachowania bezpieczeństwa relacji między małoletnim a personelem
§1
Komunikacja z dziećmi
- Komunikując się z dziećmi należy zachować spokój i cierpliwość
- Dziecko ma prawo do bycia wysłuchanym a udzielane odpowiedzi winny być adekwatne do wieku i danej sytuacji.
- Nie wolno dzieci zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać. Nie wolno krzyczeć na dziecko sytuacji innej niż wynikająca z zagrożenia bezpieczeństwa dziecka
lub innych dzieci. - Nie wolno ujawniać informacji dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych,
w tym wobec innych dzieci. Obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej. - Należy szanować prawo dziecka do prywatności.
- W sytuacji konieczności rozmowy z dzieckiem na osobności należy zadbać, aby być na widoku innych pracowników (uchylone drzwi) lub w obecności innego pracownika. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy rodzic wyraził pisemnie zgodę
na indywidualne konsultacje z dzieckiem. - Nie wolno zachowywać się w obecności dzieci w sposób niestosowny. Obejmuje
to używanie wulgarnych słów, gestów, żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej
oraz wykorzystywanie wobec dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
§2
Działania z dziećmi
- Zadaniem pracowników szkoły jest dbałość o bezpieczeństwo uczniów podczas pobytu w szkole.
- Pomoc dzieciom uwzględnia ich umiejętności rozwojowe, w tym możliwości wynikające z niepełnosprawności bądź specjalnych potrzeb edukacyjnych.
- Nauczyciele organizują zajęcia i zabawy zapewniające dzieciom wszechstronny rozwój dostosowując je do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów.
- Nauczyciele i pracownicy wspierają małoletnich w pokonywaniu trudności.
- Nauczyciele podejmują działania wychowawcze mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw – wyrażanie emocji w sposób konstruktywny (niekrzywdzący innych, sprzyjający budowaniu relacji z innymi), niwelując zachowania agresywne
i promując zasady dobrej komunikacji w relacjach międzyludzkich. - Pozytywne zachowania dzieci wzmacniane są poprzez nagradzanie: słowne (pochwała indywidualna, pochwała w obecności dzieci), pochwała przekazana rodzicowi.
- W każdej sytuacji nieodpowiedniego zachowania się dziecka przeprowadzana jest rozmowa wychowawcza informująca i wyjaśniająca konsekwencje jego czynów.
- Niedopuszczalne są zachowania: ataki cielesne (szarpanie, bicie, popychanie), słowne (wyzywanie, wyśmiewanie, ośmieszanie), zmuszanie, negowanie uczuć.
- Wszyscy uczniowie są traktowani sprawiedliwie. Pracownicy nie dzielą
i nie dyskryminują (ze względu na wiek, płeć, status materialny, wygląd zewnętrzny, wiedzę, umiejętności np.) uczniów. - Bezpośredni kontakt z dzieckiem oparty jest na poszanowaniu intymności dziecka. Zasady bezpośredniego kontaktu z dzieckiem ustalane są z rodzicami
z poszanowaniem zdania obu stron. Czynności higieniczno-pielęgnacyjne ustalane są indywidualnie z rodzicami, z uwagi na potrzeby dziecka. - Pracownik szkoły nie może podawać dziecku żadnych leków (za wyjątkiem szczególnych sytuacji, na pisemną zgodę i prośbę rodzica i po przeszkoleniu pracownika)
- Pracownik może przytulić dziecko, bezpośrednio pomagać dziecku w wykonywaniu ćwiczeń sprawnościowych, zadań ruchowych oraz zadań manualnych – wyłącznie za zgodą dziecka i jeśli taka jest jego potrzeba.
- W sytuacji zagrożenia wypadkiem, kontuzją, urazem, np., personel szkoły ma prawo:
- zdecydowanie, ale nie gwałtowanie odsunąć dziecko od źródła zagrożenia,
- wyprowadzić dziecko lub wynieść je w bezpieczne miejsce,
- stanowczo, ale nie gwałtownie, odebrać dziecku przedmiot zagrażający jego zdrowiu lub życiu.
- Na wypadek sytuacji ratowania zdrowia i życia dziecka wszyscy pracownicy placówki:
- są okresowo przeszkalani w zakresie udzielania pierwszej pomocy dziecku,
- mają prawo i obowiązek w w/w okolicznościach udzielić bezpośredniej pomocy dziecku.
- W sytuacji spożywania posiłków pracownicy szkoły:
- nie zmuszają dzieci do jedzenia.
- zachęcają dzieci do samodzielnego spożywania posiłku, swoją pomoc oferują dzieciom, które o to poproszą.
- zapewniają spożywanie posiłków w spokojnej atmosferze.
- Rodzic ma obowiązek poinformować nauczyciela o zakazanych dziecku potrawach, związanych np. z alergią pokarmową.
- W czasie wycieczek nauczyciel pomaga dzieciom w czynnościach higienicznych,
z wyłączeniem sytuacji, gdy rodzic kategorycznie, w sposób pisemny zabroni podejmowania takich działań. To rodzic zobowiązany jest poinformować o tym nauczyciela. - Personel placówki:
- zawsze zwraca się do dziecka po imieniu,
- mówi do dziecka spokojnie, nie podnosi głosu,
- używa języka zrozumiałego dla dziecka, a zarazem poprawnego pod względem reguł językowych,
- nie używa słów i wyrażeń niecenzuralnych,
- nie etykietuje dziecka, nie ośmiesza go i nie upokarza,
- nie używa wobec dziecka przemocy psychicznej, nie grozi dziecku
i nie straszy, aby uzyskać posłuszeństwo, - nie ocenia postępowania rodziców dziecka w jego obecności,
- nigdy nie pozostawia dziecka bez wyjaśnienia – tłumaczy swoje decyzje,
- nigdy nie pozostaje obojętnym na wyrażoną przez dziecko chęć nawiązania kontaktu, rozmowy.
- Metody dyscyplinowania dziecka muszą być odpowiednio dobrane do wieku
i poziomu rozwoju dziecka. - Wzmocnienia pozytywne, np., w postaci pochwały i zachęty powinny być najczęściej stosowanym przez pracowników szkoły środkiem do osiągnięcia sukcesów wychowawczych.
- Stosowanie dyscypliny wobec dziecka nie może naruszać jego godności
i nietykalności osobistej. - Kara nigdy nie dotyczy odczuwanych przez dziecko uczuć i emocji, jedynie wynikającego z niej niepożądanego zachowania.
- W przypadku konieczności zastosowania kary nie może ona nosić cech przemocy fizycznej ani psychicznej w stosunku do dziecka.
Rozdział VII
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka
§ 1
Ważne sygnały
Pracownicy placówki zwracają szczególną uwagę na występowanie w zachowaniu małoletniego sygnałów świadczących o krzywdzeniu, w szczególności o możliwości popełnienia przestępstwa wobec małoletniego Uwagę pracownika powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania:
- Dziecko ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić;
- Podawane przez dziecko wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp. Dziecko często je zmienia;
- Pojawia się niechęć przed udziałem w lekcjach i zajęciach uwzględniających ćwiczenia fizyczne;
- Dziecko nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody;
- Dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła;
- Dziecko boi się rodzica lub opiekuna;
- Dziecko boi się powrotu do domu;
- Dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone;
- Dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.;
- Dziecko moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób;
- Nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania dziecka.
- Dziecko często zgłasza, że nie jadło w domu posiłku.
Rozdział VIII
Zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że małoletni doświadcza krzywdzenia. Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka.
§ 1
- W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, pracownik ma obowiązek:
- wezwać pogotowie, jeżeli wystąpiło poważne uszkodzenie ciała, lub skonsultować się z pielęgniarką, jeżeli uszkodzenie nie wymaga natychmiastowej interwencji pogotowia;
- poinformować o zdarzeniu, lub swoich podejrzeniach co do krzywdzenia małoletniego dyrektora placówki;
- sporządzić notatkę służbową opisującą zdarzenie, w szczególności przyczynę wystąpienia podejrzenia o krzywdzeniu małoletniego.
- Powiadamiając dyrektora o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego pracownik:
- przedstawia formy i okoliczności krzywdzenia, które udało mu się ustalić,
lub których wystąpienie podejrzewa; - informuje o zachowaniu i wypowiedziach dziecka wskazujących
na doświadczenie krzywdzenia;
- przedstawia formy i okoliczności krzywdzenia, które udało mu się ustalić,
- W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia wobec małoletniego przestępstwa:
- dyrektor placówki składa zawiadomienie na policję lub do prokuratury, realizując obowiązek wynikający z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 1375 ze zm.);
- Dyrektor podejmuje niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa,
o ile miało ono miejsce na terenie placówki.
- Dyrektor składa zawiadomienie na policję lub do prokuratury korzystając z wzoru stanowiącego załącznik do niniejszej procedury.
§ 2
Plan wsparcia małoletniego
- W razie ujawnienia krzywdzenia małoletniego dyrektor wraz z wybranym przez siebie zespołem opracowuje plan wsparcia małoletniego.
- Wsparcie obejmuje przede wszystkim współpracę z instytucjami pomocowymi, Policja i Prokuraturą, jak również objęcie małoletniego pomocą psychologiczną
w jednostce.
Rozdział X
Zasady określające zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich, zasady przygotowania personelu do ich stosowania oraz sposoby dokumentowania
tej czynności§ 1
-
- Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich
lub z opieką nad nimi dyrektor uzyskuje informacje, czy dane tej osoby
są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób,
w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. - Przez inną działalność związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich należy rozumieć w szczególności wykonywanie czynności związane
z organizacją wypoczynku małoletnich, wykonywanie umów cywilnoprawnych związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi.
- Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich
§ 2
- Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich jest dyrektor placówki. Dyrektor może upoważnić wyznaczoną przez siebie osobę do przygotowania personelu placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich.
- Osoba upoważniona przez dyrektora, o której mowa w ust. 4, musi legitymować się
co najmniej 10 letnim doświadczeniem w pracy z osobami małoletnimi, uzyskanym
w jednostkach oświaty, leczniczych lub pomocy społecznej. Dodatkowo musi posiadać niezbędną wiedzę pozwalającą na przeprowadzenie szkoleń pracowników placówki obejmujących następujące zagadnienia:
- rozpoznawanie symptomów krzywdzenia małoletnich;
- procedury interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia małoletnich
- odpowiedzialność prawna pracowników placówki, zobowiązanych
do podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia krzywdzenia małoletnich; - stosowanie procedur „Niebieskiej Karty”.
- Osoba, o której mowa w ust. 4, zapoznaje pracowników ze standardami ochrony małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika oświadczenie
o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich, obowiązującymi w placówce. - Pracownicy nowo zatrudnieni w placówce są zapoznawani ze standardami
w pierwszym tygodniu pracy. - Osoba, o której mowa w ust. 4 jest odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń
o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.
Rozdział X
Zasady przeglądu i aktualizacji standardów ochrony małoletnich oraz sposoby dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego
§ 1
- Standardy ochrony małoletnich obowiązujące w placówce podlegają przeglądowi corocznie, w terminie ustalonym przez dyrektora placówki, każdorazowo w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
oraz w razie nowelizacji następujących aktów prawnych.- ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością
na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1304 ze zm.); - ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.)
- ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1138
ze zm.), w części określonej w Rozdziale XXV „Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności”.
- ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością
- Przegląd standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w placówce, polega
na ustaleniu wypełniania przez standardy wymogów przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności art. 22c ustawy o której mowa w ust. 1 pkt 1.
- Przeglądu standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w placówce, dokonuje dyrektor placówki, osoba przez niego upoważniona, lub służby prawne, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe
(t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 900 ze zm.), jeżeli placówka jest objęta wspólną obsługą. - W przypadku, gdy przegląd, o którym mowa w ust. 3, wykaże niespełnianie przez standardy ochrony małoletnich wymagań określonych w przepisach, o których mowa w ust. 1, lub też standardy z innych przyczyn okazały się nieaktualne,
lub nieodpowiadające potrzebom ochrony małoletnich, dokonywana jest aktualizacja standardów. - Aktualizacji standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w placówce, dokonuje dyrektor placówki .
§ 2
- Każdy ujawniony lub zgłoszony incydent lub zdarzenie zagrażające dobru małoletniego, na temat którego placówka posiada wiedzę, zostaje odnotowany
w księdze zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu. - Księdze zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu nadaje się kategorię archiwalną zgodnie z przepisami odrębnymi. Kategorię tą należy uwzględnić w Jednolitym Rzeczowym Wykazie Akt, przyjętym odrębnym zarządzeniem dyrektora.
- Każdorazowy wpis do księgo zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu uruchamia procedurę przeglądu i aktualizacji standardów ochrony małoletnich, o której mowa
w § 1.